มะละแหม่ง หมอชิต และ ล้านนาฮาเร็ม

สั่งซื้อนิยาย #ล้านนาฮาเร็ม เอาไว้ ตอนนี้กำลังอยู่ในโรงพิมพ์ ผมไม่รู้พล็อตรู้โครงหรอก แต่พอจะเดาได้ว่า มันต้องมีพ่อเลี้ยงชิตกับมิสสะหลวยอยู่ในนั้นแน่ๆ อยากรู้ว่านักเขียนจะจินตนาการเรื่องเล่าบนฉากจริงล้านนายุคที่อังกฤษก็มี สยามก็มาอย่างไร

ระหว่างนี้ก็ค้นภาพเก่า ครั้งที่ไปมะละแหม่งเมื่อปี 2016 กับชาวเผ่าจักรยาน 

ได้ไปพักโรงแรมที่เคยเป็นคฤหาสน์เก่าของพ่อค้าไม้อังกฤษ มันเก่ามากนะร่วม 100 ปี ใหญ่โตโอ่อ่า ได้เห็นแม่น้ำสาละวินตรงนั้นมันใกล้ปากอ่าว จึงกว้างมากกกกกก สมแล้วที่เป็นเมืองท่าสำคัญของอังกฤษยุคแรก ตรงกับช่วงรัชกาลที่ 3 (ก่อนจะได้พม่าทั้งหมดในสมัยรัชกาลที่ 5)

แม่น้ำสาละวิน เป็นต้นทางให้อังกฤษย้อนขึ้นมาเข้ามาถึงเชียงใหม่ ลำพูน Dr.Richardson ทวนน้ำมาในสมัยเจ้าหลวงพุทธวงศ์/รัชกาลที่ 3 อังกฤษกระเหี้ยนกระหือรือที่จะไปถึงเชียงรุ่ง เปิดประตูหลังจีน ขอผ่านเชียงใหม่ขึ้นไปเชียงตุง การเดินทางทำให้อังกฤษเห็นป่าไม้สักอุดมสมบูรณ์

ต่อจากนั้นไม่นาน ไม้สักจากเขตยางแดง สาละวินฝั่งตะวันออก (กะเรนนี/กะยาในปัจจุบัน) ซึ่งตอนนั้นถือว่าเป็นเขตเชียงใหม่ ถูกโค่นล่องน้ำสาละวินมาถึงมะละแหม่งก่อน เจ้านายเชียงใหม่รวยจากไม้สักในยุคแรกแบบรวยไม่รู้เรื่อง รวยจริง รูปีท่วมคุ้ม

รัชกาลที่ 5 ขึ้นครองราชย์ใหม่ เสด็จประพาสถึงมะละแหม่ง เห็นไม้สักมากมายล่องถึงเมืองท่าแห่งนี้ ค่อยทราบภายหลังว่า เป็นไม้จากเชียงใหม่

จนพ.ศ. 2417-2427 โน่น ถึงค่อยๆ ดึงอำนาจ สวมอำนาจจัดการผลประโยชน์ไม้สักจากเจ้าฝ่ายเหนือมาได้ ทีละขั้น

ผมไม่ทราบว่าอ้ายสาคร พูลสุข คนเขียนล้านนาฮาเร็มจะบรรยายหมอชิตอย่างไร แต่สำหรับผม คนๆ นี้เป็นอเมริกันที่มีสีสันมาก เป็นมิชชันนารีที่หันหลังให้กับเส้นทางสายพระเจ้า แล้วก็คลุกเคล้าตัวเองกับทรัพย์สินเงินตรานารี และการเมือง

เอกสารวิชาการด้านสยามล้านนาหลายชิ่้น กล่าวถึงการเมืองเรื่องการดึงอำนาจ แต่ผมยังไม่เห็นการลงรายละเอียดชั้นเชิงการทูตการปกครองแบบมาเคียวเวลลี ทำแบบไหน อย่างไร ในเชิงกลยุทธ์ โอเค..งานวิชาการมันต้องมีหลักฐานถึงชี้ได้เปรีั้ยง ไปกล่าวหาซี้ซั้วไม่ได้ มันก็ต้องหันมาเขียนเป็นนิยายสิ fiction มันเปิดให้มโนได้ เล่าได้ ขยี้ได้

ผมพยายามเขียนนิยายสำเร็จไป 2 เล่ม เรื่องแรกของชีวิต รหัสลับตามพรลิงค์ ได้รางวัลที่ 3 ไปแพ้งานของสาคร พูลสุข คนนี้ล่ะที่ได้ชนะเลิศไปในปีนั้น พี่แกเป็นนักเขียน fiction ตัวจริง ซึ่งถ้าจะให้ผมเขียนอะไรแบบล้านนาฮาเร็ม เส้นทางของผมมันเดินทางมานักข่าว/journalist เน้นข้อมูลจริงบนท่วงทำนองเล่าแบบสารคดี non-fiction แบบนี้ถนัดกว่า

ไว้ว่างๆ จะเล่าเรื่องหมอชิต (ภาษาปากคนเชียงใหม่) Dr. Marion A. Cheek ที่มีอะไรน่าสนใจไม่แพ้ลูกผู้ชายชื่อนายหลุยส์ด้วยซ้ำ ที่จริงก็มีคนเขียนถึงมาก ฝรั่งนี่เก็บข้อมูลไว้ดี เป็นประโยชน์คนรุ่นหลังได้รู้เรื่อง แต่ก็นั่นแหละ ประสานักข่าวชอบค้น ผมไปเจอะเอกสารบางอย่าง ยังไม่เห็นใครเขียนเลย

คนที่ดึงมิชชันนารีแสนดี นามว่า Dr.Cheek ออกจากเส้นทางพระเจ้า กลายเป็นพ่อเลี้ยงชอบเสพแซนด์วิชสาวเหนือ มั่วสุมกับผลประโยชน์เงินทอง ก็คือ กรมหลวงพิชิตปรีชากร ครับ !!

กรมหลวงพิชิตปรีชากร ถูกกล่าวถึงแบบข้ามๆ ในเอกสารวิชาการต่างๆ เพราะมาเชียงใหม่แป๊บเดียว สำหรับผม นี่ล่ะอีกคนเลย ที่ก่อให้เกิดเรื่องราว

Dr.Cheek เดินทางโน้นนี่บ่อย ทริปสุดท้ายไปมะละแหม่ง เมืองท่าไม้สัก กลับมาเป็นไข้ ป่วย พยายามกลับไปอเมริกา แต่ก็ตายแถวเกาะสีชัง ยังไม่พ้นอาณาเขตสยามเลย

ขึ้นต้นมะละแหม่ง วนมาเชียงใหม่ ที่สุดก็หาทางจบที่มะละแหม่งได้นะ ฝีมือฉัน!

-----
ป.ล.หนังสือสอบถามที่เพจ สำนักพิมพ์ ผจญภัย โดยตรงครับ

เฟซบุ๊ค 21 มิถุุนายน 2567