เส้นทางคนไท

เส้นทางคนไท
.

.

น่านเจ้าไม่เกี่ยวคนไทยเลย มันไกลไป ( ดังนั้นจังหวัดแพร่ต้องแก้ประวัติศาสตร์หลักไทยโดยด่วน หลานโก๊ะล่อฝงขุนหลวงอิหยังหา )

ต้าหลี่ก็ไกล

หมานซู ที่เขียนขึ้นกลางยุคถัง พยายามเปิดโลก ZOMIA ที่ลี้ลับ คนเขียนน่าจะได้ข้อมูลแวดล้อมเรื่องเผ่าต่างๆ จากพวกสายตระกูลเก๋อหลอเฟิ่ง (โก๊ะล่อฝง) ที่มีสัมพันธ์กับราชสำนักถัง สามารถอธิบายลงไปถึงแคว้นพยูในพม่า หมานนู่นหมานนี่ ขยายมุมมองออกไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้

เพราะในยุคถังที่เขียนหมานซู อำนาจของถังอยู่อยู่แค่เวียดนามเหนือ ในเขตปกครองอันหนาม ต้นทางแม่น้ำแดงเท่านั้นเองนะ และนี่แหละประเด็นที่จะพยายามชี้ว่า น้ำแดง คือ เส้นทางคมนาคมสำคัญที่สุดของการเคลื่อนย้ายผู้คน

แม่น้ำแดงเป็นเส้นทางสัญจรสายหลักของ Zomia มันเชื่อม เขตหยุนหนานตอนใน ให้ราชสำนักได้รู้ ...ผ่านช่องทางสัญจรสื่อสารคมนาคมนี้

ประเด็นแม่น้ำแดงนี่ล่ะครับ ที่จะเอามาอธิบายคนไท

*******

.

.

มันไม่มีทางที่คนสมัย 1400-1700 ต้าหลี่ หรือคุนหมิง จะลงใต้ลงไปตรงๆ มาถึงแถวเชียงใหม่ เพราะมันภูเขากันดารมาก

เขาอ้อมครับ อ้อมมาทางเวียดนามเหนือ ทางหลิ่งหนาน

ระหว่าง อันหนาม/ เวียดเหนือ กับ หนานเจา/หยุนหนาน ก็มีกระทบกระทั่งกันในบางยุค หนานเจาช่วงที่ดุร้ายตีได้ลงไปถึงพม่า ขึ้นไปถึงเสฉวน ขยายตามน้ำแดงไปถึงอันหนามในเวียดนาม

คนเผ่าไท/พูดไทขร้า ไทลื้อเชียงรุ่ง ไทดำไทขาวเดียนเบียน น่าจะอพยพในช่วงยุคถัง

อพยพมาจากไหน?

ดินแดนที่ไทลื้ออยู่เดิมคือแถวหลิ่งหนาน ที่ปัจจุบันก็ยังมีจ้วงอยู่

โดยเส้นทางเกาะน้ำแดง น้ำดำ คือส่วนใต้ของหยุนหนาน ไม่ได้เข้าไปเกี่ยวอะไรกับหนานเจา/ต้าหลี่ ต้วนอวีดรรชนีใดๆ กับเขาเลย เพราะคนเผ่าไทรักษาสงบ หนีวุ่นวาย ไปซ่อนตัวในหุบเขาลี้ลับ ริมแม่น้ำหลันชัง

น้ำหลันชัง หรือน้ำโขง มีชื่อนี้เรียกกันแต่เดิมมีเขียนไว้ในหมานซู ไม่ได้มาจากล้านช้างชื่อลาวแต่อย่างใด และคนลื้อเชียงรุ่งนี่ก็ฉลาด เพราะพิกัดตอนเหนือขึ้นไปเป็นเกาะแก่ง อุปสรรคเยอะ ใช้สัญจรไม่ได้ ข้ามภูเขายากมาก

ตำนานลื้อเชียงรุ่ง เขียนไว้ชัดเจนว่า พวกเขาอพยพมาจากเมืองลื้อหลวง!

เมืองลื้อหลวงอยู่ไหน ... ตำนานไม่ได้บอกไว้ชัด แต่ด้วยภาษาที่ใกล้กันมากกับหลิ่งหนานจีนใต้ กวางตุ้ง ...ชื่อเรียกไก่ เรียกม้า จึงเหมือนกับจีนใต้
.
.

******
.
.

แผนที่ปัจจุบันแสดงเส้นสัญจรจากต้าหลี่มาจิ่งหง เชียงรุ่ง แค่ราว 250 กิโลเมตร ที่จริงไม่ใช่ทางสัญจรในยุคโบราณ เพราะหยุนหนานเป็นแดนแห่งภูเขาเมฆขาว อำนาจหนานเจา/ต้าหลี่ ไม่ลงมาตรงๆ เพราะมาไม่ได้ มาได้ก็ยาก มันต้องอ้อม คนไทลื้อเชียงรุ่งจึงยังรักษาขนบประเพณีเอาไว้ได้ยาวนาน

ยุคหยวน มองโกล มาตั้งมณฑลหยุนหนานเพิ่งรู้จักดินแดนลี้ลับนี้เป็นครั้งแรก (ไม่มีเขียนในหมานซู) จึงตั้งหน่วยปกครองเมืองเช่อหลี่ เชียงรุ่ง ขึ้นมา ... จากเช่อหลี่ ค่อยวางเท้าต่อผ่านเชียงตุง (เมิ่งเกิ๋น คือ เมืองเขิน) ไปที่ปาไป๋ซีฟู เชียงแสนเชียงใหม่

การเดินทางในยุคโน้น ก็ยังต้องตั้งหลักที่แม่น้ำแดง ลงมาที่พรมแดนเวียด ข้ามภูเขาไปถึงผู่เออร์ ลงไปเชียงรุ่ง ...

ก็อย่างที่บอกมาตรงๆ ไม่ได้

คนไทลื้อเชียงรุ่ง เรียกพวกคุนหมิง หยุนหนาน ที่ปกครองว่า ฮ่อ ! คือโลกทัศน์คนโบราณรู้ล่ะว่ามีเมืองฮ่อหลวงปกครองดินแดนอยู่ การเรียกห่อ/ฮ่อ หมายถึง คนแถวแม่น้ำใหญ่ เพราะเมืองฮ่อตั้งอยู่ริมทะเลสาบ นี่เป็นที่มาของฮ่อ ที่คนไทด้านล่างลงไปเรียกตาม
.
.
***********
.
.

สมัยเปลี่ยนแปลงการปกครอง เหมาเจ๋อตง... รัฐบาลส่งอาจารย์เจียแยนจอง ไปกล่อมเกลาพวกไทลื้อ เพราะพูดไทยได้ อาจารย์เจีย จับรถไฟจากคุนหมิงลงใต้ เกือบถึงชายแดนเวียดนาม เลาะน้ำแดง แล้วข้ามภูเขาใหญ่ เดินเท้าครับ ถึงผู่เออร์ ค่อยไปถึง เชียงรุ่งจิ่งหง กินเวลาหลายวัน

เส้นประเหลืองๆ ในแผนที่ คือ เส่้นทางที่ อ.เจียแยนจอง เดินเอาเพื่ออ้อมเข้าไปถึงเชียงรุ่ง ส่วนสีฟ้า เป็นเส้นถนนปัจจุบันสั้นง่ายกว่ากันเยอะ

มันก็ต้องย้อนกลับไปมโนว่า ชาวลื้อเชียงรุ่งเข้าไปตั้งถิ่นฐานที่นั่นได้อย่างไร

ก็คือเส้นทาง อ.เจีย ใช้เดินแหละครับ ใช้น้ำแดง ข้ามเทือกเขาสันหลังมังกร ไปอยู่สิบสองปันนา คนไทยสายนี้มีขุนเจื๋องเป็นข้อบ่งบอกว่ามีบรรพชนต้นทางกลุ่มเดียวกับพวกที่อยู่ในเวียดนามเดียนเบียน

เส้นทางอพยพของคนพูดภาษาไท จากหลิ่งหนาน/กว่างตง ผ่านอันหนาม เวียดนามเหนืออีกกลุ่ม ใช้น้ำดำ เลาะเข้า แล้วก็ปักหลักอยู่ในหุบเขาตอนใน ที่เป็น เซินลา เดียนเบียน ข้ามลงมาพงสาลี ใช้น้ำม้า ต่อลงน้ำอู น้ำของ ... คนเส้นนี้ก็มีตำนานน้ำเต้า พญาแถน ขุนเจื๋อง เหมือนกัน
.
.

******

ขุนเจื๋อง เป็นร่องรอยบ่งชี้ถึงความสัมพันธ์เผ่าหมานไท หลิ่งหนาน กับ จีน

ชนเผ่าไท ที่อพยพทางน้ำแดง น้ำดำ น่าจะช่วงราว 1400 เป็นต้นไป ในยุคนั้นราชสำนักจีน ทั้งถังและซ่ง เปิดโลกดินแดนหมานตอนใต้กว้างขวางขึ้นแล้ว การติดต่อกับต้าหลี่ การศึกเวียดนาม พื้นที่ส่วนนี้ค่อยทะลุทะลวงเข้าไปตอนใน

ในระหว่างเคลื่อน หรือก่อนหน้าที่จะอพยพ คนเผ่าไทมีผู้นำที่ได้แต่งตั้งจากราชสำนัก เป็นกุนเจียง (ขุนศึกในภาษาจีน) ผู้นำชนเผ่าคนสำคัญ มันยิ่งใหญ่มากทีเดียวล่ะ เป็นฮีโร่ในความทรงจำของเผ่า... ยุคใดหนอ ที่ราชสำนักลงมาใกล้ชิดกับชนเผ่าหมานชายแดนใต้ น่าจะยุคที่ยกลงมาสั่งสอนเวียดกลางสมัยถังหรือเปล่า ???

อีกสองสามร้อยปีจากนั้น คือ พ.ศ. 1700 ปลายๆ ลูกหลาน กุนเจียง/ ขุนเจื๋อง สายจิ่งหงหลันชัง ค่อยลงมาเจอะกับ สายน้ำอูน้ำของ ที่ เงินยางเชียงแสน

.
.

คำเตือน / ประวัติศาสตร์มโนคนละฉบับกับประวัติศาสตร์ทหาร โปรดเสพด้วยความระมัดระวัง