อิสลามในราชสำนักจีน

อิสลามในราชสำนักจีน

เมื่อคืนคุณ Viboul Kongpromsuk แนบลิงค์ Muslim Ummah - Islam in China (Documentary) บอกว่า จีนกับอิสลามมีความสัมพันธ์กันมายาวนานและรุ่งเรืองโพสต์มาเมนท์คุยด้วย ... ผมตอบคุณวิบูลย์สั้นๆ ไปว่า "มุสลิมมีบทบาทในราชสำนักสูงมากครับ มากกว่าที่คิด เพราะอิสลามเป็นพวกที่มีอารยธรรมสูงสุดในโลกยุคหยวน /มองโกล ก็ว่าได้ ตอนนั้นยุโรปยังอยู่ยุคกลาง มืดๆ มัวๆ ตามป่าดอยอยู่เลย" ตั้งใจเงื้อมาตั้งแต่เมื่อคืนว่าเช้านี้จะนำเสนอเรื่องอิสลามในราชสำนักจีน

คนจีนรู้จักอิสลามก่อนราชวงศ์หยวนมองโกลแน่นอน เพราะมองโกลเข้ามาตอนราวพ.ศ.1700 ปลายๆ ใกล้ 1800 แล้ว แต่การติดต่อค้าขายระหว่างจีนกับอิสลาม(อาหรับ) มีมาก่อนนานแล้ว ความสัมพันธ์ทางบกกับคาบสมุทรอาระเบียน่ะมีมาก่อนยุคถัง

ในพ.ศ. 1700 กว่าๆ มองโกลมีอำนาจทางทหาร แต่อิสลามเป็นเจ้าแห่งอารยธรรมโลกครับ เป็นมาต่อเนื่องราวๆ 500 ปี ยุคนั้นน่ะตรงกับยุคกลางของยุโรป ที่เขาเรียกยุคมืดนั่นล่ะ คือมืดไปหมด ยุโรปเป็นป่าเป็นดอย ส่วนวิชาความรู้ต่างๆ ในอดีตกรีก โรมัน รวมไปถึงไบเซนไทน์ กลับมาเฟื่องฟู ได้รับการต่อยอด วิจัยใหม่ ค้นพบใหม่ โดยอารยธรรมอิสลามครับ

เลขอาระบิคเอย การแพทย์เอย การดาราศาสตร์เอย การคณิตศาสตร์และก่อสร้างเอย ฯลฯ ล้วนแต่เฟื่องฟูในโลกอิสลามทั้งนั้น

เจงกิสข่านเลยหวานหมู เอา Hard Power บนหลังม้าของตน ไปตีเอาอารยธรรม Soft Power ของอิสลามควาเรซม์ แถวเอเชียกลางเป็นประถม หลังจากนั้นลูกหลานตาเจงกิสก็ลุยปราบไปทั่ว อิสลามแทบหมดโลกโชคดียังเหลือที่อิยิปต์อยู่พอเป็นพื้นที่เหยียบเท้า

ราชวงศ์หยวนมองโกลเลยมีชนชั้นสูง อำมาตย์ข้าราชการ ผู้มีความรู้เป็นแขกอิสลามจากเอเชียกลาง (อารยัน) และอาระเบียเยอะแยะเลยครับ โครงสร้างสังคมหยวนนี่เป็นอะไรที่โกลบอลไลซ์ที่สุดแล้ว คือกวาดเอาชนเชื้อต่างๆ เผ่าต่างๆ ศาสนาต่างๆ เข้ามารวมกันภายใต้ร่มธงข่านใหญ่ ,มาเป็นอาลักษณ์เพราะพวกมองโกลยังไม่มีอักษรตัวเองเลยในตอนนั้น แล้วก็มาเป็นขุนนางดูแลฝ่ายต่างๆ ไม่ว่าการก่อสร้าง การบัญชี คนอิสลามเลยใกล้ชิดกับราชสำนักจีนที่สุดในยุคนั้น

พอพวกฮั่นจับจอบเสียมลุกฮือไล่พวกมองโกลออกไปราวๆ ต้นกรุงศรีอยุธยา ตั้งราชวงศ์ใหม่ชื่อราชวงศ์หมิง (แสงสว่าง) ผู้ปกครองฮั่นมาจากชนชั้นกรรมาชีพชาวนาชาวไร่ บางคนไม่รู้หนังสือด้วยซ้ำ ไล่มองโกลไปแล้วก็ยังต้องใช้งานผู้มีความรู้อิสลามที่เคยรับใช้มองโกลนั่นแหละ ไม่ได้ไปหาที่ไหนไกล

เจิ้งเหอ ขันทีนักเดินเรือผู้ยิ่งใหญ่แห่งต้นราชวงศ์หมิงนี่เป็นลูกหลานของแขกขาวอิสลามที่เข้ามาเป็นอำมาตย์ของมองโกลครับ ลูกเรือ เหล่ามือรองทั้งหลายของเจิ้งเหอก็อิสลาม เพราะอะไรรู้ไหมครับ อารยธรรมอิสลามว่าด้วยการดาราศาสตร์และการเดินเรือก้าวหน้าที่สุดในยุคสมัยนั้น ตอนนั้นยุโรปเพิ่งจะเริ่มตีนฟ้ายก เห็นแสงเงินแสงทองตอนเช้าตรู่ของสมัยเรอเนสซองส์เอง แบ่บ...ยังขมุกขมัวอยู่แต่ก็ไม่มืดมาก

อิสลามไม่ได้เป็นอะไรที่แปลกแยกในประวัติศาสตร์ชาติจีนเลยครับ เพราะตั้งแต่นั้นก็มีกลุ่มชนอิสลามตั้งถิ่นฐานเป็นส่วนหนึ่งในดินแดนนั้น กระจายกันไปตามพื้นที่ ภูมิศาสตร์และเงื่อนไข ซินเจียงน่ะมันเป็นทางผ่าน เป็นรอยต่อ ดังนั้นใครใหญ่ก็เข้ามาครอง ประวัติศาสตร์ของที่นั่นเลยค่อนข้างห่างไกลจากศูนย์กลางพวกฮั่น พอจีนวูบลงเดี๋ยวก็อาหรับ เดี๋ยวก็เติร์ก เดี๋ยวก็ทิเบตมายึดไว้แทน มันจึงมีปัญหาแบบที่เป็นอยู่ ไม่เหมือนอิสลามในพื้นที่อื่นๆ

ภาพ: เจงกิสข่าน วาดโดยศิลปินชาวเปอร์เชีย สังเกตลวดลายและศิลปะแบบอิสลาม Genghis Khan: Persian miniature, from a 16th-century Persian miniature.