ซ่างกวนหว่านเอ๋อ

上官婉儿画像 ภาพจาก http://history.people.com.cn/n/2013/0911/c348600-22881414.html

‪#‎การแย่งชิงในราชสำนัก‬

นักการเมืองหญิงคนแรกของจีน ‪#‎ซ่างกวนหว่านเอ๋อ‬

ผมเพิ่งมารู้จักชื่อซ่างกวนหว่านเอ๋อครั้งแรกจากนิยายบู๊เหยี่ยวมารสะท้านสิบทิศทั้งๆ ที่เธอมีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์แถมยังโด่งดังในฐานะขุนนางหญิงระดับสูงคนแรกของจีนอีกต่างหาก (แหม ทำไมเพิ่งมารู้จัก?)

หวงอี้เป็นนักเขียนรุ่นใหม่ที่ครองใจผมมาตั้งแต่เริ่มสัมผัสเพราะเขาเก็บประวัติศาสตร์มาเล่าใหม่ได้อย่างสนุกสนานมีสีสัน เป็นนักแปลง/ปรับ/ประยุกต์ประวัติศาสตร์มารับใช้วรรณกรรมบันเทิงตัวยง ในแง่นี้หวงอี้เก่งกว่ากิมย้ง (ผู้บุกเบิกแนวทางเขียนนิยายบูู๊อิงประวัติศาตร์จริง) เริ่มจากเจาะเวลาหาจิ๋นซี ก่อเกิดตำนานเซี่ยงเส้าหลงเขย่าบรรณพิภพมาเลย


ซ่างกวนว่านเอ๋อ เพิ่งจะมาเป็นข่าวใหญ่ทั่วโลกหยกๆ อีกครั้งเมื่อรัฐบาลจีนขุดพบสุสาน1300 ปีของเธอ (ข่าว-พบสุสานนายกหญิง สมัยจักรพรรดินี บูเช็กเทียนhttp://astv.mobi/AKEylCf )
เห็นไหมครับ - เธอมีชื่อเสียงขนาดไหน

สมัยถังตกอยู่ราวพ.ศ. 1200-1300 บวกลบ( กลมๆ นะครับผมเป็นแค่นักเล่านิทานผ่านเฟซไม่ใช่นักวิชาการจ๋าเอาแม่นเป๊ะๆ) ตอนนั้นสยามสุโขทัยอยุธยายังไม่มี มีแต่จาม แล้วก็ขอมเมืองพระนคร สุริยะวรมันที่สองกำลังสร้างนครวัดอยู่ทีเดียว เมืองจีนไม่มีระบบวรรณะเหมือนอินเดียแต่ก็มีระบบโครงสร้างสังคมชนชั้นที่เข้มงวดพอสมควรต่อเนื่องมาจากยุคซ่ง มันเป็นอะไรที่แปลกและคลี่คลายเอามากๆ ที่สตรีขึ้นมาปกครอง แล้วก็ยังอ่านออกเขียนได้ รู้อักษร รู้กวี กลายมาเป็นขุนนางสำคัญ

หวงอี้ หยิบตัวละครนี้มาให้เป็นสตรีสูงศักดิ์ที่สวยงามปนเล่ห์เหลี่ยมชิงไหวพริบในแวดวงอำนาจได้อย่างน่าสนใจ และก็เป็นหนึ่งในนิยามที่ว่า "คนในราชสำนักไม่มีใครปกติธรรมดา" เพราะว่ามันต้องเผชิญกับแรงเบียดกระแทกช่วงชิงตลอดเวลา

ซ่างกวนว่านเอ๋อ เป็นนักการเมืองที่เป็นนักการเมืองแท้ๆ ในสายตาของผม เธออยู่ในวงจรอำนาจ รักษาอำนาจ ช่วงชิงอำนาจ เลือกจังหวะอยู่ข้างชนะได้พอเหมาะเจาะ

โครงสร้างสังคมถังยุคนั้นแบ่งเป็น 8 ชนชั้น เชื้อพระวงศ์เป็นครีมบนสุด รองลงมาคือตระกูลใหญ่ชนชั้นสูง (aristocrats) แล้วค่อยมาเป็นอำมาตย์ขุนนาง...เธอเกิดในตระกูลชนชั้นสูงเพราะปู่สนิทกับหลี่หยวนปฐมฮ่องเต้ถังเกาจูเลยกลายเป็นขุนนางยุคก่อตั้งประเทศ ต่อมาเกิดตกต่ำเพราะการแทงข้างผิดในราชสำนัก ขั้วของบูเช็กเทียนกุมอำนาจก็ประหารฆ่าลงโทษขุนนางเก่าไปมากมาย

ซ่างกวนว่านเอ๋อถูกลดชั้นฐานะจาก aristocrat กลายเป็นแค่คนใช้ slave เลยทีเดียว !

แต่ยุคนั้นคนที่อ่านออกเขียนได้รู้วรรณคดีโคลงกลอนมีไม่มาก ชนชั้นอื่นที่ไม่ใช่ขุนนางหรือพ่อค้ายากจะรู้หนักสือ บูเช็กเทียนเห็นแววของเธอแต่เด็กเลยดึงมาเป็นคนใกล้ชิด กลายเป็นเลขา กลายเป็นขุนนางสำคัญไปซะเลย

ข้อดีของการมีฮ่องเต้เป็นหญิงก็ตรงนี้...ขุนนางหญิงเข้าออกใกล้ชิดกว่าเลยได้ดีไป

ยุคปลายของบูเช็กเทียนเกิดมีขั้วอำนาจของลูกชาย หลี่เสียนขึ้นมา ประวัติศาสตร์บางฉบับบอกว่าได้อำนาจจากรัฐประหารแม่ ซ่างกวนว่านเอ๋อเลือกข้างถูก นอกจากอยู่ฝ่ายชนะแล้วยังได้เป็นสนมฮ่องเต้ถังจงจง หลี่เสียน อีกต่างหาก

ต่อให้เป็นมือขวาของขั้วอำนาจฝ่ายแม่มาก่อนก็ไม่เป็นไร หากเลือกจังหวะเปลี่ยนขั้วมาฝ่ายลูกทัน ก็ยังได้ดิบได้ดีมีอำนาจต่อ/ นี่แหละคือวิถีของนักการเมืองระดับนายกรัฐมนตรีหญิงเขาล่ะ

ตัวละครนี้ของหวงอี้มีเสน่ห์มาก ไม่แบน นอกจากสวยแล้วยังมีสมองมีเล่ห์เหลี่ยมไหวพริบครบสูตร แล้วก็เจ้าชู้ไม่ใช่เล่น