เชียงดาว ต้องไปให้ถึง
ผมไปร่วมเวทีถอดบทเรียนไฟป่าเชียงดาวมาครับ เน้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดอยเชียงดาว ซึ่งเป็นพื้นที่สงวนชีวมณฑลแห่งใหม่สดๆ แห่งล่าสุด ..
ผมตั้งใจไปเพราะความเป็นดอยหลวง ถ้าสารภาพว่าผมรักเชียงดาวมากกว่าอำเภออื่นๆ ในเชียงใหม่ก็ได้นะ ถูกเสน่ห์เชียงดาวเป่าหลายรอบ หลงมนต์ไปเรียบร้อย
เมื่อหลังสงกรานต์ มีไฟมากมายขึ้นที่เชียงดาว ภาพข่าวดอยนางออกสื่อ อธิบดีสั่งปิดป่า สั่งให้จัดการไฟจัดการผลกระโยชน์เกสต์เฮ้าส์รับนักท่องเที่ยวและการลักลอบต่างๆ
ดาบนี้เป็นยาแรง...
จนบัดนี้สิ้้นพฤษภาคม เรือนพักรับนักท่องเที่ยวที่นาเลา เลาวู สันป่าเกี๊ยะ ยังเปิดไม่ได้ คนที่นึกภาพเรือนพักเหล่านี้ไม่ออก อาจต้องบอกว่า บ้านระเบียงดาวไง คือเรือนพักในหมู่บ้านที่มองเห็นวิวพันล้านใหญ่โตเป็นฉาก ปัจจุบันหมู่บ้านที่ว่า เขาก็พยายามจะสร้างขึ้นมารับ
ในวงถอดบทเรียนมีพูดเรื่องไฟ การจัดการไฟ แล้วก็มีการกล่าวถึงปัญหาเรื่องการปิดป่ากระทบกิจการท่องเที่ยวชุมชนด้วย มียอดจองเข้ามาแต่ยังเปิดไม่ได้ อนาคตไม่ชัด เขาก็กังวลกัน
ป่าเชียงดาวก็เหมือนกับป่าอื่นๆ ที่ยังรอความชัดเจนดอกสุดท้ายของของสิทธิที่ทำกินตาม ม.121 กฎหมายเขตรักษาพันธุ์ (แบบเดียวกับม.64 พรบ.อุทยาน) มันก็คืบไปล่ะแต่ก็รอกฎหมายลูก แปลว่ายังไม่เสร็จ ผมคิดว่า ปัญหาหลากหลายรวมทั้งไฟป่า จะลดลงมากทีเดียวในภาคเหนือ เมื่อเรื่องนี้ชัดเจน
แต่ที่ผมคิดว่า สิ่งที่เชียงดาวและกรมอุทยานฯ ยังไม่ชัดที่สุด ก็คือ positioning ของ ขสป.ดอยเชียงดาว กับ พื้นที่สงวนชีวมณฑล ที่ได้มาใหม่ มันจะแสดงออกมาเป็นรูปธรรมอย่างไร เพราะ กฎหมายเขตรักษาพันธุ์นั้นมันเข้มงวดกว่าอุทยานฯนะ ขณะที่ ปรัชญาของพื้นที่สงวนชีวมณฑล ขยายกว้างกว่า มีทั้งพื้นที่อนุรักษ์แบบเข้มงวด core zone และพื้นที่เชื่อมโยง ระหว่างนิเวศ กับ คน กับ ชุมชน
คุยกับ ผ.อ.กฤตภาส และหน.ดิ่ง รวมถึงมิตรสหายหลายคนก่อนเวทีเปิด ผมคิดว่า มันควรต้องมีแผนวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนของพื้นที่เชียงดาว ซึ่งไม่ใช่แค่ดอยหลวงหรอก มันต้องกว้างกว่าขยายไปถึงปิงโค้ง เมืองคอง จะพัฒนามันในแบบใด ให้ลงตัวสวยงามยั่งยืนและเติบโตได้
ผมท้าทายไปว่า ทำให้เชียงดาวอยู่ในลำดับต้นของแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ระดับโลกได้มั้ยล่ะ เพราะปัจจุบันคนที่สนใจเรื่องนี้ระดับประเทศเขาก็รู้กันอยู่แล้ว
โลกนี้เขามีการจัดลำดับ Ecotourism ระดับโลกอยู่แล้ว ไทยเราไม่ติดกลุ่มนี้ครับ ภูฎาน เนปาล นิวซีแลนด์ ติด ...ไม่น่าเชื่อสิงคโปร์ก็ติด เพราะมีวิสัยทัศน์เน้นเรื่องสิ่่งแวดล้อมประเภทเส้นทางต้นไม้กลางเมืองอะไรเหล่านี้
เชียงดาวนั้นมีต้นทุนที่อุดมสมบูรณ์ที่สุด ดอยหลวงเชียงดาว ป่าเขา ต้นน้ำปิง ผู้คน ชนเผ่า ยังมีนะ เพื่อนนักจักรยานของผมฝันกันว่าต้องไปให้ถึงเมืองคองให้ได้ ลองเสิร์ชหาที่พักดูเร็วๆ มีวิลล่าคืนละหมื่นนะครับ มีห้องพักคืนละ 2-3 พันบาทมากมาย คนนอกทั้งนั้นที่มาลงทุนตักความสมบูรณ์ของเชียงดาวกัน
แล้วคนท้องถิ่นล่ะ !?
เจ้าหน้าที่กรมอุทยานฯ มีปัญหากับชาวบ้านเชียงดาวมานาน เรื่องเรือนพักแรมในหมู่บ้าน คือตั้งแต่ยุคบ้านระเบียงดาวเมื่อราว 20 ปีก่อนโน่นแล้ว เชียงดาวขยายตัว เรือนพักก็ขยายตาม รัฐก็พยายามคุม ในนามของการจัดระเบียบ เคยมีการจับกุม ปีนั้นจำได้ ไฟลามขึ้นถึงยอดดอยหลวง
ผมพูดในวงนะ สิ่งที่เชียงดาวจำเป็นต้องมีคือ roadmap ร่วมกัน ให้ทุกฝ่ายมองเห็นชัดเจนกันว่าจะเดินไปทางไหน รัฐควรจะยอมรับและช่วยทำให้ชุมชนที่มีศักยภาพในเขตป่า เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงนิเวศยั่งยืน ให้ชัดกันไปซึ่งเรื่องเหล่านี้รัฐต้องเริ่มทำ Master Plan อ้าว ไม่ได้ตั้งงบไว้ ขอ อ.พ.ท.มาทำได้มั้ยล่ะ ภายใต้วิสัยทัศน์ นี่คือแหล่งท่องเที่ยวแบบ ecotourism ระดับโลก มีโซนอนุรักษ์เข้มข้น มีโซนเชื่อมโยงที่จัดการแบบสีเขียวยั่งยืนชัดเจนไป
ระหว่างนี้ขอมหาลัยมาข่วยออกแบบผัง landscape ของชุมชนต่างๆ ได้มั้ย ออกแบบรูปแบบความกลมกลืนสถาปัตยกรรม อย่าให้ชาวบ้านสร้างเพิงสร้างเต๊นท์กันตามอัธยาศัยต้องช่วยเขา ให้เกิด theme เชียงดาวขึ้นมา ตามลูปเส้นทาง ซึ่งต้อนนี้ก็เกิดมีรอบดอยหลวงไปแล้ว เหมือนฟูจิซังที่น่ารักทุกมุม ศึกษาร่วมกันหลายฝ่ายมั้ยว่าแต่ละชุมชนมี capacity รับโหลดนทท.ได้กี่คน/ครั้ง จำกัดคน จำกัดการขยายตัว เน้นคุณภาพ ฯลฯ
เอาหลายฝ่ายมาช่วยกรมอุทยานฯเถอะครับเรื่องพวกนี้
มาสเตอร์แพลนที่ว่าจะเป็นฟาสต์แทร็กในการเร่งรัดจัดการข้ออุปสรรคต่างๆ ด้วย ซึ่งก็รวมถึงปัญหาไฟ ไฟป่า ไฟลักลอบ ต่างๆ conflict of interest แบบเดิมกับ common interest ความมั่งคั่งยั่งยืนใหม่ มีความแตกต่างกันในรูปร่างหน้าตาแน่นอน
แผนงานใหญ่ระดับนี้ อาจต้องขอท่านผู้ว่าฯมาอำนวยการเอง ไม่ใช่ท่านนายอำเภอหรือท่านหัวหน้าเขตไม่เก่งนะครับ สองท่านนี้เป็นคนหนุ่มที่จะช่วยเชียงดาวพลิกโฉมได้
คำว่าพื้นที่ ชีวมณฑลน่ะ ชื่อมันบอกอยู่แล้วว่า มณฑลคือขอบเขตพื้นที่ บวกกับ ชีวะ คน พืช สัตว์ อยู่ร่วมกันยังไงในมณฑลที่ว่านั้นให้สุขกายสบายใจสบายป่าสบายสัตว์สบายคน
เฟซบุ๊ค 30 พ.ค. 2567
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น